Voetbal is oorlog. Op het veld gaat het er soms hard aan toe, maar op de tribunes heerst er al helemaal een gevoel van wij tegen zijn. Het thuispubliek schreeuwt, juicht, scheldt en zingt. En dit allemaal om hún ploeg aan de overwinning te helpen. Bij ADO Den Haag hebben ze zelfs een heus Haags Kwartiertje. Tijdens het laatste kwartier van de wedstrijd gaat de ADO-aanhang zo hard tekeer dat ze de spelers bijna dwingen om nog één keer alles te geven. Eventjes voelt het publiek zich de twaalfde man, die het elftal dat extra zetje kan geven. Maar ja, momenteel blijven de tribunes leeg omdat het publiek wegens de coronapandemie niet welkom is. In hoeverre is het thuisvoordeel nog iets om rekening mee te houden als je gaat wedden op voetbal?
Wat gebeurt er als voetbal achter gesloten deuren wordt gespeeld?
De voetbalcompetities die inmiddels weer zijn opgestart, hebben allemaal één ding gemeen: publiek is niet welkom in het stadion. Bij de competities die binnenkort worden hervat, zal de situatie niet anders zijn. Sterker nog, het kan lang duren voordat de tribunes weer volstromen en de fans in het stadion aanwezig mogen zijn. Tot die tijd moeten we het doen zonder een uitzinnige achterban langs de kant van het veld.
Veel voetbalwedders zien het publiek als een belangrijke factor wanneer het gaat om thuisvoordeel. Een juichende en zingende massa moet de eigen spelers motiveren, terwijl de tegenstander al snel lichtelijk geïntimideerd is wanneer tienduizenden fans zich laten horen. Dat is tenminste het idee. De vraag is alleen of dat schreeuwende publiek ook echt een verschil maakt. Als dat inderdaad zo is, dan moet je de komende tijd rekening houden met die lege tribunes. Misschien moet je het idee van het thuisvoordeel zelfs helemaal loslaten. De universiteit van Reading heeft inmiddels onderzoek gedaan naar 191 wedstrijden die (recent of iets minder recent) zijn gespeeld zonder publiek. De eerste uitkomsten zijn gepresenteerd onder de naam Echoes: what happens when football is played behind closed doors?.
De percentages zijn veelzeggend
Voetballen in een leeg stadion hangt echt niet alleen samen met de coronacrisis. In het verleden is er vaker zonder publiek gespeeld, bijvoorbeeld als straf voor supportersrellen of racistische uitingen. Hierdoor was er voor de universiteit van Reading voldoende materiaal beschikbaar om de rol van het thuispubliek te analyseren. De resultaten laten een duidelijk beeld zien. Van de wedstrijden mét publiek levert 46% winst op voor het thuisteam. Dat percentage ligt bij de bezoekende ploeg een stuk lager. In slechts 26% van de gevallen gaat de overwinning naar het uitteam. Die percentages veranderen flink als het publiek niet welkom is. Die 46% kans op een overwinning voor de thuisploeg verandert in 36%. De bezoekende ploeg heeft opeens 34% kans om met winst naar huis te gaan. De afwezigheid van het publiek speelt volgens dit onderzoek dus een behoorlijk grote rol. De eerste speelrondes na de hervatting van de Bundesliga lijken dit te onderstrepen. Veel wedstrijden zijn geëindigd in een gelijkspel; de thuisploeg wist maar een enkele keer te winnen.
Het is nog erg vroeg om conclusies te trekken uit die paar speelrondes die er in de Bundesliga gespeeld zijn. Maar de percentages die uit het onderzoek van de universiteit van Reading naar voren komen, zijn veelzeggend. Winnen in een thuiswedstrijd is echt niet zo vanzelfsprekend nu het publiek ontbreekt.
